Kenneth Jernigan'ın Hayatı
KENNETH JERNİGAN’ın HAYATI
İngilizce’den Türkçeye çeviren.
Halil Köseler
Kenneth Jernigan 13 Kasım 1926 yılında ABD’de Detroit-Michigan’da dünyaya geldi. Doğuştan görme özürlüydü. Ailesi çiftçilikle uğraşıyordu. İlk ve ortaokulu Tenisi Körler Okulunda okudu. Yüksek okul mezunu olduktan sonra bir müddet mobilya dükkânı işletti.
Kenneth Jernigan Kolejde sosyal bilimler eğitimi aldı. Tenisi teknik üniversitesinin ingliz dili ve edebiyatı bölümünü bitirdi. 1949 yılında Amerikan Körler teşkilatının her yıl vermekte olduğu en başarılı kolej öğrencisi olarak kaptan Charles W. Brown ödülünü aldı. Tenisi körler okulunda 4 yıl İngilizce dili ve edebiyatı öğretmenliği yaptı. Kenneth Jernigan 1952 yılında Amerikan körler federasyonu başkanlar kuruluna seçildi. 1953’te kaliforniya’da yetişkin körler oriyantasyon merkezine yönetici olarak atandı. 1056’da Amerikan körler federasyonunu californiya şube başkanlığına seçildi. 1958’de Kaliforniya’dan ayrılıp Ayova şehrine taşındı ve Ayova körler rehabilitasyon merkezi yöneticiliğine atandı. 1958-1978 yılları arasında Ayova eyaleti körler komisyonu başkanlığı yaptı. Bu görevi sırasında rehabilitasyon, oriyantasyon, evde eğitim, evde istihdam, kütüphanecilik hizmetleri gibi körler alanında devrim niteliğinde projeler ve hizmetler gerçekleştirdi. Körler okulunda öğrenciliği sırasında okumayı çok sevdi ve kitapların yetersizliğinden etkilendi. Ayovaya geldikten iki hafta sonra şehrin valisine bir mektup yazarak körlerin ihtiyaçlarını bildirdi. Ayova’da ülkenin en büyük körler kütüphanesini kurdu. Hedefi daha çok körün, daha çok konuda, daha çok kitap okumasıydı. Bu nedenle sürekli kitap okudu, kitap topladı, kitap yazdı, kitap yayınladı, kitap dağıttı. Ayova’da körlere hizmet alanında gösterdiği üstün başarılar nedeniyle 1968 yılında Cumhurbaşkanı Lindın Cansın tarafından davet edilerek ödüllendirildi. Bu törende başarıları konusunda dile getirilen şu sözler onun Ayova’da ne kadar önemli hizmetler gerçekleştirdiğini anlatan çarpıcı ifadelerdir. “Eğer kör olmak kaçınılmazsa Ayova’da kör olmak başka bir yerde kör olmaktan çok daha büyük bir şanstır.”
Amerikan Körler Federasyonu kurucusu ve başkanı Doktor Cakobus Tenbrukun ölümü üzerine 1968 ‘de federasyon başkanlığına seçildi. Bu sırada Hem demokrat partiden hem de Cumhuriyetçi partiden kendisine partide çalışmak üzere önemli görevler teklif edildi. Ancak Kenneth Jernigan Federasyondaki mücadele arkadaşlarına da danışarak bu teklifleri kabul etmedi. Kabul etseydi parlementoya girme şansı çok yüksekti. Bilgisini, enerjisini, yeteneklerini körler federasyonunun amaçlarını gerçekleştirmek için kullanma yolunu seçti. 1986 yılına kadar yapılan genel kurullarda her defasında seçilerek 18 yıl Federasyon başkanlığı yaptı. Daha sonra kendi isteğiyle başkanlıktan ayrıldı. Yerine seçilen Mark Morır halen Amerikan körler Federasyonu başkanlığını yürütmektedir. Kenneth Jernigan’ın döneminde federasyon ülkenin en güçlü sivil toplum örgütlerinden biri haline geldi.
Çok iyi bir konuşmacıydı ve çok iyi bir yazardı. körlerin sorunlarıyla ilgili çok önemli fikirler ve felsefeler içeren yüzden fazla yazıları vardır. Konuşmaları ve yazıları www.nfb.org Web adresinde bulunabildiği gibi Braille Monitor adlı federasyonun aylık yayın organında da yayınlanmıştır. Ayrıca yazmış olduğu çok sayıda kitapları vardır. Bunlar arasında en dikkate çeken kitabı körler federasyonu üyelerinin kendi yaşamlarındaki deneyimlerinden derlenen öykülerden meydana gelen kitaptır. Örgütlü kör hareketinin demokratik bir baskı grubu olarak mücadelesine inanan ve körlerin diğer insanlarla eşit haklara sahip olması yolunda kitlesel eylemleri organize eden cesur ve bilge bir lider olan Kenneth Jernigan sabırlı ve kararlı bir kişiliğe sahipti.
Jernigan’ın eşi bayan Mary Ellen gören biriydi ve o da ülke çapında sevilen aktif ve yardımsever bir federasyon üyesiydi.
Körlerin acil durumlarda uçakların çıkış kapısını bulamayacakları, kendi güvenliklerini sağlayamayacakları gerekçesiyle refakatçisi olmadan uçak yolculuğu yapamayacaklarına ilişkin kararlara ve uygulamalara büyük tepki gösteren Kenneth Jernigan 1989 yılında senato alt komitesinin huzurunda bir körün kendi başına çıkış kapısını bulabileceğini, uçaktan ayrılabileceğini gösteren bir vidyo çekimi sunmuş ve komitenin bu konuda ikna olmasını sağlamıştır.
Körlerin Aasıl sorunu kör olmak değil, toplumun yanlış önyargıları, sağlanan fırsat ve olanakların yetersizliğidir. Yeterli olanaklar sağlandığı takdirde körler de diğer insanlar kadar başarılı olabilirler ve körlük onlar için basit bir fiziksel problem düzeyine inebilir sözü Kenneth Jernigan’a aittir. Kenneth Jernigan’ın körlük üzerine düşüncelerini şöyle özetleyebiliriz:
“Kendi geleceğimiz kendi ellerimizdedir. Kendi kendimizin patronu olmalıyız ve kendi tercihlerimizi özgürce kollanabilmeliyiz. Bizim kim olduğumuzu ve ne olduğumuzu doğru kavrayabilen görenlerle birlikte eşitlik temelinde birlikte çalışmalıyız. Biz toplumun ayrılmaz bir parçası olduğumuzun ne kadar bilincindeysek görenler de bu gerçeği kabul etme bilincinde olmalıdırlar. Biz merhamet ve acıma değil fırsat ve olanak istiyoruz. Gerçek eşitlik hedefine kolektif eylemlerle, örgütlü mücadele ve ortak çabalarla ulaşabiliriz. Gücümüzü nefretten değil sevgiden almalıyız. Bizi sevmeyenleri de sevmeyi başarabilmeliyiz. Kim olduğumuzun ve ne yapmamız gerektiğinin bilincindeyiz. Kararlılığımız bunun kanıtı, Kazanımlarımız bunun sonuçlarıdır.
Kenneth Jernigan 1978 yılında Baltimor şehrinde büyük bir körler federasyonu ulusal merkez binası yapımını gerçekleştirdi. Bu merkez sadece amerikan körleri için değil dünya körleri için de en önemli mücadele merkezi haline geldi. Kenneth Jernigan sadece kendi ülkesindeki körlerin değil bütün dünyadaki körlerin yaşamını etkileyen bir insandı. Kenneth Jernigan 1994 yılında körlerin telefon yoluyla ulusal gazetelere erişmelerini ve telefon tuşlarına basarak istediği gazetenin istediği yazısını dinlemelerini sağlayan Nivzlayn adlı bilgisayar tabanlı sistemin de kurucusudur. Ayrıca 1990 yılında Baltimor şehrinde içinde körlerle ilgili bütün teknolojik yenilikleri gösteren buluşların, programların, cihazların yer aldığı, araştırma ve geliştirme çalışmalarının yapıldığı Uluslar arası körler teknoloji merkezini kurdu. Çok sayıda kuruluş için danışmanlık, direktörlük gibi görevlerde bulundu. Breyl yazısının daha çok sayıda kör tarafından kullanılmasını ve ülke çapında yaygınlaşmasını sağlayan yasal düzenlemelerin çıkarılması için mücadele verdi ve başarı sağladı.
2004 yılında yapımı tamamlanan ve 20 milyon dolara mal olan 5 kattan oluşan körler eğitim ve araştırma enstitüsünün 1998’de başlayan kampanya döneminde de Kenneth Jernigan’ın çok büyük katkıları oldu.
Dünya Körler Birliği örgütünde aktif olarak çalıştı. Örgütün Kuzey Amerika ve karayip bölge başkanlığını yaptı.
Kenneth Jernigan 1992 yılında 23-26 Ekim tarihleri arasında İstanbul’u ziyaret etti. O tarihte Türkiye Körler federasyonu başkanı olan Emin Demirci tarafından karşılandı ve bir gezi programı yapıldı. İstanbul’da körlük üzerine bir konferans verdi. Cumhur başkanı Turgut Özal’la görüştü. Kendi yazısında İstanbul’da geçirdiği günlere ait anılarını büyük bir mutlulukla uzun uzun anlatmaktadır. 1996 yılında Kanada’nın Toronto şehrinde yapılan dünya körler birliği genel kurulu sırasında da Türkiye delegasyonuna yakın bir ilgi göstermiştir. O sırada ben de kendisiyle özel olarak tanışma ve sohbet etme şansına sahip oldum.
Kenneth Jernigan ömrünün sonuna kadar körlerin hakları için hizmetlerini ve mücadelesini bıkmadan yorulmadan sürdürdü. Çeşitli kurulşlardan sayısız ödüller aldı.
12 Ekim 1998’de öldü. Onun ölümü sadece kendi ülkesinde yaşayan körler için değil bütün dünyadaki körler için de büyük bir kayıptı. 1998 yılında körler en önemli liderini, öğretmenini, düşünce ve eylem adamını kaybetti.
